ਕਦੋਂ ਅਤੇ ਕਿਵੇਂ ਪਤਾ ਲੱਗੇਗਾ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਚਰਬੀ ਵਾਲਾ ਜਿਗਰ ਹੈ ?
ਕਿਹੜੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਜਿਗਰ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ?
ਵਿਸ਼ਵ ਜਿਗਰ ਦਿਵਸ 2024: ਜਿਗਰ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਤਹਿਤ ਹਰ ਸਾਲ 19 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਜਿਗਰ ਦਿਵਸ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
Avoid fatty liver like this and take care
ਸਿਹਤਮੰਦ ਰਹਿਣ ਲਈ ਸਰੀਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਅੰਗਾਂ ਦਾ ਫਿੱਟ ਹੋਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਲੀਵਰ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਅੰਗ ਹੈ ਜੋ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਜਾਂ ਦੋ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਕਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਅੱਜਕਲ ਖਰਾਬ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਕਾਰਨ ਲੋਕਾਂ ‘ਚ ਲਿਵਰ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵੱਧ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਸੇ ਲਈ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿੱਚ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਫੈਲਾਉਣ ਲਈ ਹਰ ਸਾਲ 19 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਜਿਗਰ ਦਿਵਸ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ : ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਦਾ ਈਰਾਨ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ
ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਿਗਰ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ, ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਜਾਂਚ ਅਤੇ ਰੋਕਥਾਮ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਫੋਰਟਿਸ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਡਾਕਟਰ ਸੁਬਰਤ ਕੁਮਾਰ ਆਚਾਰੀਆ ਤੋਂ ਜਾਣਦੇ ਹਨ ਕਿ ਲੀਵਰ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਕੀ ਹਨ। ਫੈਟੀ ਲਿਵਰ ਦੇ ਲੱਛਣ ਕੀ ਹਨ ਅਤੇ ਜਿਗਰ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਕੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ?
ਜਿਗਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਰੋਗ
ਡਾ: ਸੁਬਰਤ ਕੁਮਾਰ ਅਚਾਰੀਆ ਅਨੁਸਾਰ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਜਿਗਰ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਅਤੇ ਸਿਰੋਸਿਸ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਬਣ ਰਹੀਆਂ ਹਨ | ਸਿਰੋਸਿਸ ਇੱਕ ਜਿਗਰ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ ਜੋ ਲਾਗ, ਦਿਲ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਜਾਂ ਲਗਾਤਾਰ ਸਟ੍ਰੋਕ ਕਾਰਨ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਸੋਜ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਕਾਰਕ ਜਿਗਰ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਜਿਗਰ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਵਿੱਚ, ਗੈਰ-ਸਿਹਤਮੰਦ ਸੈੱਲ ਜਿਗਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਅਸਧਾਰਨ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਵਧਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਹੈਪੇਟੋਸੈਲੂਲਰ ਕਾਰਸੀਨੋਮਾ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਜਿਗਰ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਜਦੋਂ ਲਿਵਰ ‘ਚ ਚਰਬੀ ਜਮ੍ਹਾ ਹੋਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਫੈਟੀ ਲਿਵਰ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਲਕੋਹਲਿਕ ਫੈਟੀ ਲਿਵਰ (ALD) ਜਾਂ ਗੈਰ-ਅਲਕੋਹਲਿਕ ਫੈਟੀ ਲਿਵਰ ਡਿਜ਼ੀਜ਼ (NAFLD) ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਵਾਇਰਸ, ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ ਏ, ਬੀ, ਸੀ, ਡੀ ਅਤੇ ਈ ਦੇ ਕਾਰਨ ਵੀ ਲੀਵਰ ਵਿੱਚ ਵਾਇਰਲ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਦਾ ਖਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਲਾਜ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਲੀਵਰ ਫੇਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਜਦੋਂ ਜਿਗਰ ਬਿਮਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿਹੜੇ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ?
ਡਾਕਟਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਲਿਵਰ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਕਿਸਮ ਦੀ ਹਲਕੀ ਜਿਹੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਠੀਕ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਲਿਵਰ ਨੂੰ ਕੱਟ ਕੇ ਲਿਵਰ ਟਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੱਟਿਆ ਹੋਇਆ ਲੀਵਰ ਸਿਰਫ 3 ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸ਼ਕਲ ਨੂੰ ਮੁੜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਜੇਕਰ ਲੀਵਰ ‘ਚ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ‘ਚ ਆਪਣੇ ਦਮ ‘ਤੇ ਠੀਕ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਕਾਫੀ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਲਿਵਰ ਦਾ ਅਸਰ ਸਿਹਤ ‘ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਆਉਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ।
ਫੈਟੀ ਲਿਵਰ ਦੇ ਲੱਛਣ
ਪੇਟ ਦੇ ਸੱਜੇ ਪਾਸੇ ਦਰਦ
ਇਸ ਵਿਚ ਅੱਖਾਂ ਅਤੇ ਚਮੜੀ ਵਿਚ ਪੀਲਾਪਨ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਚਮੜੀ ਖੁਜਲੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ
ਪੇਟ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਅਤੇ ਦਰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ
ਗਿੱਟੇ ਅਤੇ ਪੈਰ ਸੁੱਜ ਸਕਦੇ ਹਨ
ਪਿਸ਼ਾਬ ਦਾ ਰੰਗ ਹਲਕਾ ਪੀਲਾ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗਾ
ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਥਕਾਵਟ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨਾ
ਉਲਟੀਆਂ ਅਤੇ ਦਸਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ
ਭੁੱਖ ਨਾ ਲੱਗਣਾ ਵਰਗੇ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ
ਜਿਗਰ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਕਿਵੇਂ ਰੱਖਣਾ ਹੈ
ਸਿਹਤ ਮਾਹਿਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਲੀਵਰ ਖਰਾਬ ਹੋਣ ਦੇ ਕਈ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਮੋਟਾਪਾ ਵਧਣ ਨਾਲ ਲੀਵਰ ‘ਚ ਸੋਜ ਆਉਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਫੈਟੀ ਲਿਵਰ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਦਵਾਈਆਂ ਲੈਣ ਨਾਲ ਲੀਵਰ ‘ਤੇ ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਸ਼ਰਾਬ ਤੋਂ ਦੂਰੀ ਬਣਾ ਕੇ ਰੱਖੋ। ਇਹ ਆਦਤ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਲੀਵਰ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਭੋਜਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਧਾਓ ਅਤੇ ਚਰਬੀ ਅਤੇ ਕਾਰਬੋਹਾਈਡਰੇਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਘੱਟ ਕਰੋ। ਹਰ ਰੋਜ਼ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਕਸਰਤ ਕਰੋ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤੁਸੀਂ ਲੀਵਰ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹੋ।
